Wspólnota z „Wadowity”

 Mieściła się na drugim piętrze budynku magistratu, czyli Zarządu Miejskiego, w sąsiedztwie kościoła parafialnego, niespełna sto metrów od domu, w którym Wojtyłowie mieszkali od 1919 roku. Druga Szkoła Męska, nosząca imię znanego pedagoga z pierwszej połowy XIX w. Stanisława Jachowicza, powstała na początku XX w. ze względu na wielką ciasnotę w dotychczasowej szkole. Mieściła się we wschodniej części Wadowic, w barakach po dawnych koszarach kawalerii, później zajętych przez Fabrykę Góreckiego, znaną jako „Druciarnia”. Do tamtej szkoły chodził m.in. brat Lolka Mundek, czyli Edmund Wojtyła, gdyż przed I wojną światową Wojtyłowie mieszkali przy ul. Lwowskiej, nieopodal koszar 56 austriackiego pułku piechoty. Pod koniec lat 20. szkołę Jachowicza włączono do szkoły Wadowity.

Dziewczęta uczęszczały albo do Szkoły Powszechnej, dawnej Wydziałowej, im. Marii Konopnickiej przy ul. Sienkiewicza, albo do mieszczącej się w magistracie Szkoły Powszechnej im. Królowej Jadwigi. Tę ostatnią również pod koniec lat 20. połączono ze szkołą przy ul. Sienkiewicza w jeden organizm.
Od 1866 roku działało w Wadowicach Gimnazjum Męskie, od 1924 r. noszące imię M. Wadowity. Po ukończeniu szkoły podstawowej uczniami i absolwentami tego gimnazjum byli Edmund (w 1924 r.) i Karol (w 1938 r.) Wojtyłowie. Łącznie w ciągu 12 lat nauki do jednej klasy z Karolem Wojtyłą chodziło – przynajmniej przez jeden rok szkolny – około 200 kolegów. Jednak tylko dwóch spośród nich, Szczepan Mogielnicki i Tadeusz Zięba, przeszło w jednej klasie z Wojtyłą przez wszystkie lata nauki w szkole podstawowej i średniej. Kilku innych chodziło z Lolkiem do jednej klasy nie przez wszystkie lata nauki w szkole podstawowej lub chodziło do równoległej klasy w ciągu dwóch lat, gdy zbyt liczne klasy gimnazjalne podzielono na dwie – V i VI a i b. Spośród 48 kolegów, którzy w 1930 r. rozpoczęli z Wojtyłą naukę gimnazjalną, do matury wraz z nim doszło 17. Kilku kolejnych zdało maturę rok później.

Grono pedagogiczne, zarówno w szkole powszechnej, jak też gimnazjum, stanowili ludzie zaangażowani w życie społeczne i kulturalne. Wychowawcami Wojtyły byli w szkole podstawowej kolejno: Józef Koman, Ludwik Krzyszkowski, Feliks Sponder i Marian Żmuda, w gimnazjum zaś: Adam Romanowski, Ludwik Jach, Sabina Rottenberg, Jan Klimczyk (trzykrotnie), Bronisław Babiński, Zbigniew Czaderski, Mirosław Moroz i Tadeusz Szeliski. Spośród nich B. Babiński zginął później w KL Mauthausen, a M. Moroz w Katyniu.

Nauczycielami Lolka byli m.in. oficerowie rezerwy WP: Jan Borowiec, Józef Heriadin (kawaler Virtuti Militari z walk legionowych), Jan Sarnicki czy Adolf Scheybal, działacz Akcji Katolickiej dr Eugeniusz Jelonek, działacz ZHP Franciszek Gwiżdż, wielbiciel i animator teatru Kazimierz Foryś, a także działacz sportowy i propagator turystyki Czesław Panczakiewicz. To tylko kilku spośród ponad 40 ludzi, którzy dawali młodemu Wojtyle przykład swoją postawą i obywatelską aktywnością.
Po likwidacji Żeńskiego Seminarium Nauczycielskiego ofertę edukacyjną dla dziewcząt wzbogaciło w 1932 roku Prywatne Gimnazjum Żeńskie im. Michaliny Mościckiej. Jego uczennice wraz z kolegami z „Wadowity” działały w Kole Teatralnym, którego uczestnikiem i jednym z animatorów był Karol Wojtyła.
W Wadowicach funkcjonowały również publiczna zawodowa szkoła dokształcająca oraz niewielkie prywatne religijne szkoły żydowskie.

Michał Siwiec-Cielebon, dziennikarz, historyk, właściciel prywatnego Muzeum Tradycji Niepodległościowej Ziemi Wadowickiej im. 12 Pułku Piechoty
 

sąsiedzi - społeczność wadowic